Кӯчаи Панков

Намуд ба к. Панков. Сурат: Алексей Сахно.

Khabarovsk

23.02.2021

Проект реализуется при поддержке Фонда президентских грантов

Кӯчаи Панков яке аз кӯчаҳои кӯҳнатарини ноҳияи Тсентралнии Хабаровск мебошад. Он дар охири соли 1912, дар чорроҳаи кӯчаҳои Лев Толстой ва дарёчаи Чардимовка пайдо шудааст, ки ҳоло дар зери булвари Амур пинҳон шуда, дар он ҷо бозори нав кушода шудааст. Инчунин, ҳамин тариқ, кӯчаи Торговая ташкил карда шудааст. Бо ин ном ӯ то худи соли 1985 вуҷуд дошт. Дар моҳи май – дар арафаи 40-солагии Ғалаба – ба кӯча номи нав дода шуд: Панков, ба ифтихори Михаил Федорович Панков.

Михаил Федорович – аз Хабаровск мебошад, соли 1923 дар деҳаи Матвеевка таваллуд шудааст. Дар оила ҳафт нафар буданд. Бинобар ин Миша дар синни 16 солагӣ ба кор рафт – ба заводи ояндаи “Далэнергомаш”.

Пас аз он, ҷанг сар шуд ва дар зимистони соли 1941 ӯро ба артиш даъват мекунанд. Аллакай моҳи марти 1942 Михаил Федорович дар ҳайати дивизияи 422-уми оташфишонӣ, ки аз шарқӣ дур ташкил карда шуда буд, ба фронт равона мешавад, ба ҷои аз ҳама вазнинтарин – ба Сталинград. Нафарони зиёд аз ин полк зинда намонданд. Ӯ фармондеҳи бахши разведкаи баталони 87-ум дивизиони алоҳидаи гвардияи озмоишӣ-зидитанкӣ буд. Баъд аз он Курскская дуга буд. Панков тамоми ҷангро ҳамчун афсари артиллерист-разведчик аз сар гузаронида, Украина, Руминия, Венгрия ва Чехословакияро, ки дар пойтахти он – Прага ҷойгир аст, озод кард ва ҷангро хотима бахшид. Барои хизматҳои ҳарбӣ ӯ бо орденҳои Ситораи Сурх, дараҷаи I, II, III ва инчунин дигар мукофотҳои ҳарбӣ мукофотонида шудааст. Бахшида ба корнамоии ӯ, моҳи майи соли 1944, нашри сершумори ҷангӣ, ҳатто очерки “Михаил Панков"-ро "фишурд".

Михаил Федорович аввалин ордени Шарафро дар набардҳо барои озод карани деҳаи Костовата гирифта, дар он ҷо ба яке аз кӯчаҳои деҳа зада даромад ва ҳафт сарбози немисро дар ҷанг кушт ва субҳи рӯзи дигар дар разведка дар канори ғарбии деҳа Дарнитса шаш нуқтаҳои пулемётӣ ва миномети бодиянишинро ёфт ва координатаҳои дақиқи душманро ба батареяи дивизион хабар дод, ки дар натиҷаи он нуқтаҳои оташфишонии душман пахш карда шуданд.

Сержанти калон Панков барои қабули муҳорибаи нобаробар бо мошинҳои зиреҳпӯши душман, ки аз он ғолиб баромада буд, ордени дараҷаи II-юмро гирифт.

Ордени дараҷаи I ба Панков танҳо дар соли 1973 супорида шуд. Гап дар сари он аст, ки дар худи фронт барои “разведкаи бомуваффақият бо ҷанг" ӯро кавалери комил таъин кардан ба қарор омада буд, аммо иштибоҳан ӯро ба ордени Ҷанги Ватанӣ пешниҳод кардаанд. Хатогии худро дарк карда, фармондеҳӣ дар натиҷа ӯро бо ордени Шараф сарфароз кард, аммо боз дараҷаи II (мувофиқи маълумоти дигар), дараҷаи III. Хатогӣ дар ниҳоят танҳо дар солҳои баъд аз ҷанг ислоҳ карда шуда ва ӯ аллакай барои хизматҳои осоишта бо Ордени дараҷаи гумшуда қадр карда шуд. Воқеан, маҳз аз сабаби ҳамин хатогӣ, Панков, гарчанде ки се ордени Шӯҳрат дошт, муддати дароз кавалери комил набуд. Пас аз он боз Ордени Инқилоби Октябр ва медали Намоишгоҳи дастовардҳои хоҷагии халқ низ буданд.

Дар фронт Панков на танҳо ҷоизаҳо, балки ду захми вазнин ҳам гирифт. Рӯзи Ғалабаро дар Прага пешвоз гирифт.

Пас аз демобилизатсия, Панков ба зодгоҳаш Хабаровск бармегардад. Соли 1949, ӯ ғоибона Омӯзишгоҳи техникии муҳандисии Хабаровскро хатм менамояд ва соли 1961 – Донишкадаи политехникии Хабаровскро бо ихтисоси «муҳандис-сохтмончӣ» хатм намуда, пас аз он идораи сохтмону васлкунии №271 роҳбарӣ мекард, ки он бузургҷуссаҳои саноатиро ба монанди заводҳои “Амуркабел”, асбобсозӣ ва Химфармзавод, инчунин фабрикаи трикотаж дар Бикин, заводи гидролизи Хорский ва обектҳои кони санг дар деҳаи Корфовский – тақрибан 200 объектҳоро дар саросари Шарқи Дур, бунёд кардааст.

Ӯ бо заншавандааш низ дар як сохтмон соли 1948 шинос шудааст. Елена дар якҷоягӣ бо дигар маҳбусон дар Хабаровск як корхонаи дастгоҳсозӣ месохт. Ӯ барои гузориш надодан, тибқи як моддаи "сиёсӣ" маҳкум шуда буд. Ғайр аз ин, шавҳараш дар озодӣ буд – лётчики низомии аз унвонаш фаровардашуда, дар урдугоҳ бошад ӯ духтар таваллуд кард ва ӯ бояд боз 9 соли дигар адои ҷазо менамуд. Аммо ӯ мунтазир шуд... Дуруст аст, ки ба Елена то чор сол мӯҳлаташро "кам карданд". Дар омади гап, бобокалони Елена аз экипажи фрегати "Паллада" буд, ки ҳоло дар поёни бандари Шӯравӣ (императорӣ) нигоҳ дошта мешавад, аммо бинобар вазъиятҳои шахсӣ ӯ наметавонист бо экипаж ба сафари машҳур биравад, гарчанде ки ӯ кӯшиш кард, ки бо заврақ ба фрегат расад. Бо амри тақдир, Елена дар Гавани Шӯравӣ ба 10 сол дар лагерҳо аз озодӣ маҳрум шуд. Ӯро аз сабаби он, ки дар бораи хоҳари худ Ирина хабар надода буд, маҳкум карда буданд, ки дар давраи ҷанг ба Олмон ронда шуда ва дар он ҷо барои "фрау"-ҳо либосҳо медӯхт. Ӯ ҳангом аллакай дар Корсакови сахалин ҷойгир шуда истода, ба як гурӯҳ, оиди хуб чи қадар хуб зиндагонӣ кардани олмониҳо дар солҳои 40-ум нақл кардааст. Ба Ирина 25 сол додан. Ба Елена, ки дар чорум моҳи ҳомиладорӣ буд – 10.

Михаил Федорович соли 1983 дар синни 60 солагӣ вафот кард. Як сол пеш аз ин, ба ӯ унвони шаҳрванди фахрии Хабаровск дода шуд. Аз Михиал ва Елена ду писар боқи монд. Ба ифтихори Панков М.Ф., инчунин гимназияи №3 ном гузошта шудааст.